
آموزش فیزیک فردا چگونه است؟
“ما دنیا را بر اساس ظرف اندیشهمان میبینیم. اگر تاکنون چیزی را ندیده یا نشنیده باشیم، حتی اگر جلوی چشمان ما ظاهر شود، آن را نخواهیم شناخت. برای مثال به مردم خیابان نگاه کنید؛ آیا میتوانید بفهمید کدامیک پزشک است؟ کدامیک بقال؟ یا چه کسی در جیبش چک دارد؟ این محدودیتها نشان میدهد که ادراک ما همیشه محدود به تجربههای قبلیمان است.”
مرتضی محمدی وند خوشخو • 30 سال فعالیت در آموزش فیزیک ایران
فلسفه علم را با ما بیاموزید!
برخی از کودکان امروز دیگر نیازی به یادگیری آجر به آجر علم ندارند. آنها به سرعت از طریق رابطهای گرافیکی مانند منوها، بلوکهای اطلاعاتی را لمس میکنند و تعامل دارند. این نوع یادگیری چندلایه و غیرخطی، جای آموختن پیوسته و زنجیرهای را گرفته است. گوشیهای هوشمند و تبلتها بهترین مثال برای درک این نوع از ساختار دانشاند.

عوامل موثر در تولید علم
وقتی ذهن آماده باشد، حتی یک اتفاق کوچک میتواند مسیر کشف علمی را تغییر دهد. اما از میان میلیاردها عامل، تنها چند عامل مستقیماً دخیل هستند. علم با شناخت همین عوامل متغیر قابل اندازهگیری و آزمایشپذیر ساخته میشود. مذهب، زبان، نژاد، فرهنگ و سایر متغیرهای غیر علمی نباید در قانون علمی دخالت داشته باشند.

مشاهده فعال و غیر فعال در علم
دانشمند با ذهنی خالی کاری از پیش نمیبرد. او به فرضیه، پرسش و چارچوب نیاز دارد. اما این چارچوب فقط وقتی معنا دارد که مشاهدهای رخ دهد. مشاهده ممکن است منفعل باشد (فقط دیدن) یا فعال باشد (پرسیدن و کنجکاوی). پرسشهایی مانند «چرا این پرنده سبک است؟» یا «چرا آسمان امروز تیرهتر است؟» آغاز راه علماند.

علم چگونه ساخته می شود؟
وقتی شما با کسی آشنا شوید، از طریق مشاهده و پرسش، دانش جدیدی از او به دست میآورید. این همان چیزیست که «علم» نام دارد. علم از زمانی آغاز میشود که شما پیگیرانه مراحل کشف یک حقیقت را طی میکنید. هیچ پدیدهای خود به خود به شما اعلام نمیکند که وجود دارد؛ ذهن شما باید جستجوگر و پرسشگر باشد.
آینده علم در ایران
در آینده نزدیک ممکن است دیگر در مدارس چیزی به نام کتاب فیزیک، شیمی یا زیستشناسی به شکل امروزی نداشته باشیم. مهارتهای یادگیری، جای مفاهیم از پیش تنظیمشده را میگیرند. کافی است یک قطبنما (ذهن تحلیلگر) و نقشهای از ساختار دانش در اختیار داشته باشید. با آن قطبنما، مسیر یادگیری خود را در دنیای علم پیدا میکنید.